‘Mentaliteitsverandering is nodig’

Debat over jeugd en alcohol in bieb Barneveld

BARNEVELD – Het thema was ‘Zonder drank verzuipt de sport’. Maar tijdens het Schaffelaarpodium in de bibliotheek in Barneveld ging het dinsdagavond vooral over drankgebruik door jongeren. Uitspattingen als comazuipen en jonge alcoholdrinkers moeten worden aangepakt, vond het merendeel van de 35 aanwezigen. Maar hoe bereik je dat? ,,We zijn allemaal met de fles groot gebracht.’’

Door Geertjan Jansen

Alcohol drinken kan gezellig zijn, maar ook gevaarlijk, vertelt Teun Ymker van IrisZorg in zijn inleiding. Volgens hem hebben 1,2 miljoen Nederlanders een probleem met alcohol, 400.000 daarvan zijn verslaafd. Tijdens voorlichting op scholen merkt hij bovendien wekelijks dat kinderen al op jonge leeftijd kennis maken met alcohol. ,,Leerlingen uit groep 7 hebben vaak al drank geproefd. Ze vinden het bijna allemaal vies, maar ze knikken als je vraagt of ze later gaan drinken. Alcohol drinken is een bepaalde norm. ‘Erbij horen’ speelt een belangrijke rol.’’

Discussieleider Arjen Korevaar neemt de microfoon weer in ontvangst en peilt reacties in de zaal. Tijden zijn veranderd, zo blijkt. ,,Mensen hadden vroeger minder geld om drank te kopen. Bovendien is alcohol tegenwoordig overal verkrijgbaar en smaken sommige drankjes naar limonade.’’ Volgens pedagoog Yolande de Best is ook de mentaliteit in Nederland veranderd. ,,Tegenwoordig is het heel normaal om aangeschoten thuis te komen, vroeger was dat schandalig.’’

Bijna iedereen erkent dat er een probleem is, maar wat is de oplossing? ,,Het verhogen van de accijns en het verbieden van reclame voor alcoholische producten zijn effectieve middelen’’, reageert een medewerker van de gemeente Barneveld. ,,Maar dat moet landelijk gebeuren.’’ Woordvoerder Hans Sjouke Kopaal van Heineken bestrijdt dat. ,,Er zijn landen met een veel hogere accijns. Het misbruik is daar echter niet minder. Van een reclameverbod ben ik ook niet overtuigd. We geven miljoenen uit aan reclame, terwijl de bierconsumptie al jaren daalt. Bij wijn is juist het tegenovergestelde het geval. Ons doel is de consument te beïnvloeden zodat hij ons merk koopt. Het is niet ons doel dat mensen meer gaan ‘zuipen’.’’

Heineken geeft als bierbrouwer ook voorlichting over de gevaren van overmatig alcoholgebruik door tieners. ,,De gevaren zitten wel tussen de oren, maar er is een mentaliteitsverandering nodig. Dat gaat ons vanavond niet lukken, maar mogelijk wel op lange termijn.’’ Heineken is nog niet betrokken bij FrisValley, het regionale project om alcoholmisbruik terug te dringen. Nu de contacten zijn gelegd, komt daar mogelijk verandering in. De bierbrouwer gaat in ieder geval met Barneveld in gesprek.

Schoolbanken
Op vmbo-school De Meerwaarde zitten alle leerlingen op maandagmorgen fris in de schoolbanken. Althans, volgens directeur Kees Heek. Hij krijgt de lachers op zijn hand als hij dit met een stalen gezicht vertelt. Heek pleit voor een verhoging van de minimumleeftijd voor alcoholverkoop van 16 naar 21 jaar. ,,Zestienjarigen overzien de gevolgen van hun gedrag niet, 21-jarigen wel.’’ ,,Dat kan toch niet’’, klinkt het vanuit de zaal. ,,Als je achttien bent, mag je stemmen en trouwen. Dan kan je alcohol toch niet verbieden?’’ Er klinken instemmende reacties. De minimumleeftijd verhogen naar 18 lijkt op meer bijval te kunnen rekenen.

Maar hoe moet het met de sportkantines? Mag de alcoholverkoop daar doorgaan? Zonder de verkoop van alcohol zijn sportverenigingen ten dode opgeschreven, onderstrepen vertegenwoordigers van hockeyvereniging MHC Barneveld en voetbalvereniging De Glind. ,,Verenigingen draaien grotendeels op vrijwilligers en krijgen weinig geld van de overheid. Zonder inkomsten uit het clubhuis zou de contributie fors omhoog moeten’’, zegt Menke Plate van MHCB. Voorzitter Rob Brand van sv De Glind doet daar nog een schepje bovenop. ,,Vorig jaar moesten we vanwege problemen met de velden drie maanden uitwijken naar Achterveld. We gingen bijna failliet door het gemis aan kantine-inkomsten.’’ SGP-raadslid Leendert de Knegt zet daar op passende wijze vraagtekens bij. ,,Gaan verenigingen echt ‘op de fles’ als ze geen alcohol meer schenken?’’ Ook andere aanwezigen denken dat sportverenigingen zonder alcohol kunnen ‘overleven’.

Volgens Kopaal van Heineken hoort een biertje in de sportkantine. ,,Sport is het smeermiddel, niet de alcohol. Maar er is niets mis mee als senioren na de wedstrijd een biertje drinken. Als je alcohol gaat verbieden of leeftijdsgrenzen verschuift, benadeel je veel mensen die wèl goed met alcohol omgaan.’’

Fles drank
Na enkele korte slotverklaringen is het tijd om de avond op passende wijze af te sluiten. De speciale gasten van ‘ver’ krijgen een fles drank mee naar huis. Ook voor de overige aanwezigen is er iets te drinken: een glas jus d’orange… of een biertje.